از عوامل ایجاد چاقی می توان موارد زیر را نام برد:
-
ژنتیک
-
نوع و میزان مصرف غذا
-
اختلال هورمونی (بیماری- داروها)
-
عدم تحرک
-
میزان نفوذ پذیری بیش از حد مواد به درون سلول.
ژنتیک:
هنوز میزان مشخص سهم ژنتیک در چاقی بطور واضح مشخص نشده است.اما آنچه که مسلم است باید انتظاار داشته باشیم فرزندانی که دارای پدر و مادری چاق هستند احتمال چاق شدن آنها بسیار زیاد است.در بدن انسان ویژگی هایی همچون قد، وزن و … از طریق DNA به فرزنذان منتقل می شود. وقتی که می گوییم شخص استعداد چاقی دارد منظورمان همان ویژگی های ژنتیکی والدین است.
نوع و میزان مصرف مواد غذایی: باید قبول کنیم که تنها افراد ثروتمند که توانایی تهیه انواع غذا را دارند، نیستند که چاق می شوند.بلکه عامل چاقی در طی روند مصرف مواد غذایی بستگی به نوع غذا دارد.بعنوان مثال: نان،برنج و سیب زمینی که از مواد غذایی کم هزینه محسوب می شوندبسیار بیشتر از گوشت سفید، مرغ، ماهی و کباب بره باعث چاقی می شوند. نوع و حجم غذا می تواند به تدریج حالت گلابی شکل کعده را برهم زده و با شل نمودن کیسه معده و انحراف آن به سمت جلو و پایین محفظه شکم حالت سیری ناپذیری به شخص دهد بصورتی که وقتی کنار سفره می نشیند حاظر نیست که حتی از یک لقمه هم بگذرد تاوقتی که حجم معده وی پر شود.یک فرد عادی مجاز است که در وعذه های صبحانه، ناهار و شام بطور متوسط ۳۰۰ الی ۶۰۰ گرم غذا مصرف کند و این مقدار به استثنای میوه و مایعات می باشد.
اختلالات هورمونی:
هورمون ها بر اثر بیماری و مصرف دارو های غیر مجاز دچار اختلال می گردند.مرکز کنترل گرسنگی، تشنگی و سیری ادمی تحت عملکرد هورمون های هیپوتالاموس قرار دارد.چنانچه به دلیل بیماری ویا مصرف داروها ترشحات این هورمون از حالت طبیعی خارج شود، مسلما می تواند فرد را دچار گرسنگی های غیر عادی نماید که فرد را دچار گرسنگی غیر عادی می کند و ارمغان آن ننیز چاقی بیش از اندازه است و گاهی هم برعکس این قضیه اتفاق میافتد.
مثلا انسولین هورمونی است که از لوزالمعده ترشح شده و وظیفه ان کاهش قند خون است به طوری که قند خون را جذب و در ناحیه کبد به چربی تبدیل می کند و لذا در صورت عدم تحرک با ذخیره چربی مواجه می شویم.
متاسفانه امروزه دربین ورزشکاران مصرف داروهای غیر مجاز و بدون مشورت پزشک رایج شده که عدم اطلاع از نحوه و مقدار صحیح مصرف این داروها باعث ایجاد افزایش وکاهش وزن های غیر طبیعی و همچنین اختلال در کارکرد طبیعی هورمون ها و غدد درون ریز بدن می شوند.
عدم تحرک:
در کنار عوامل ژنتیکی و پرخوری راس مثلث چاقی را عدم تحرک کافی تشکیل می دهد.پرخوری در کنار سیگار کشیدن و خوابیدن بیش از ۸ ساعت در طول شبانه روز باعث تجمع چربی در بدن می شود.باید بدانیم که چربی ها به صورت هوازی و با حضور اکسیژن تجزیه و به مصرف عضلات بدن و بدنسازی می رسند.حال اگر فردی سیگار مصرف کند طبیعتا مواد دخانی باعض کاهش حجم اکسیژن در ریه و در کل بدن خواهد شد در نتیجه سوخت وساز چربی نیز کاهش می یابد و ذخیره ان را افزایش خواهد داد. بعنوان مثال هورمون رشد(GH) که مسئول تجزیه و به مصرف رساندن چربی هاست، در هنگام ورزش ترشح زیادی دارد. در صورتی که فرد فعالیت ورزشی نداشته باشد ترشح هورمون رشد نیز کم می شود و این عامل نیز دلیلی بر افزایش وزن ناشی از عدم تحرک است.
میزان نفوذ پذیری مواد به درون سلول- میزان جذب مواد غذایی توسط بدن:
مواد غذایی برای جذب و سوختن توسط بدن بعد از تجزیه در نهایت باید وارد سلول شوند و در قسمت میتوکندری به انرژی تبدیل شوند.پوسته سلول از جنس قند و چربی است و نسبت به ورود مواد حالت انتخابی دارد یعنی ممکن است در بعضی موارد فقط اجازه ورود قند ها رابدهد و در زمان دیگر به چربی ها و پروتئین اجازه ورود دهد.ورود این مواد به درون سلول توسط حامل هایی انجام می شود که برای مثال حامل قند nad نام دارد. پس هرچه تعداد حامل های قندی در یک فرد بالاتر باشد فرد چاق تر خواهد شد و بالعکس که این امر دلیل ارثی هم دارد و بهمین دلیل است که می گویند فلانی اب هم بخورد چاق می شود!
- ۹۷/۰۹/۲۲